^Back To Top

Wady budowy drewna, zabarwienie drewna i porażenie grzybami

Skrawanie drewna
Wady budowy drewna są to anomalie powstałe w wyniku naturalnych procesów. Mają jednak cechy odchyleń od prawidłowej budowy, które wpływają ujemnie na użytkowość. Do typowych wad budowy zaliczamy skręt włókien, twardzica, drewno ciągliwe, nierównomierna szerokość słojów rocznych, pęcherze żywiczne, przeżywiczenie oraz zakorek i rdzeń w różnych odmianach. Do wad budowy zaliczamy różnego rodzaju zabarwienia takie jak: fałszywa twardziel, plamistość, biel wewnętrzna oraz plamy i zaciągi garbników. Rozróżnia się także w tarcicy zawiłe włókna oraz zaszarzenie a w drewnie okrągłym martwicę zwaną zabitką.


Skręt włókien
określa się go jako odchylenie przebiegu włókien od osi pnia. W drewnie okrągłym występuje jako spiralny przebieg włókien. Często towarzyszą mu pęknięcia drewna. W branży pozyskującej forniry wada ta jest pożądana. Zapewnia bardzo ładny rysunek okleiny.


Twardzica
jest to miejscowa zmiana budowy drewna iglastego. Występuje ona zazwyczaj w części odziomkowej pnia często towarzyszą jej inne wady. Wada ta objawia się wyraźnym pogrubieniem drewna późnego w słojach rocznych. Twardzica powoduje znaczny wzrost kurczliwości, oraz wiązane z tym pękanie i paczenie drewna.


Zawiły układ włókien - występuje w tarcicy jako zawiły lub kręty przebieg włókien. Ze względu na nienaturalne zachowanie się drewna pod wpływem różnego rodzaju czynników drewno takie jest dyskwalifikowane jak surowiec na elementy konstrukcyjne.


Pęcherze żywiczne -
często nazywane gniazdem żywicznym. Jest to soczewkowata szczelina między słojami rocznymi wypełniona żywicą. Występuje najczęściej u drzew iglastych (świerk) ale nie występuje u cisu i jodły. W przypadku rozpatrywania tarcicy pęcherze mogą występować jednostronnie lub dwustronnie czyli przechodzić przez tarcicę. Często pęcherzom towarzyszy przeżywiczenie. Jest to miejsce nadmiernie nasycone żywicą. Drewno takie jest o ciemnym połyskliwym kolorze. Pęcherze mogą pojawić się naturalnie lub pod wpływem uszkodzenia mechanicznego bądź mikroorganizmów.


Zakorek -
jest to pasmo kory częściowo lub całkowicie wrośniętej w drewno. Ze względu an stopień wrośnięcia kory wyróżniamy zakorki otwarte i zarośnięte. Zakorek otwarty jest widoczny na pobocznicy pnia zaś zakorek zarośnięty widoczny jest jako szczelina wypełniona korą. W materiałach tartych zakorki mogą występować jednostronnie lub dwustronnie.


Zabitki zarośnięte
- jest to warstwa obumarłego drewna z odpadającą korą na pobocznicy. Występuje ona jako następstwo zniszczenia miazgi przez zdarcie kory, pożar, mróz lub silne nasłonecznienie(zgorzelina). Zabitek, inaczej martwica może występować jako otwarta czyli jeszcze nie zarośnięta nowymi warstwami drewna ale także jako zarośnięta.


Rdzeń -
jest to pasmo tkanek miękiszowych o średnicy 5mm. Pojęcie rdzenia jako wady dotyczy tarcicy rdzeniowej, pół rdzeniowej lub ćwierć rdzeniowej. Rdzeń mimośrodowy to rdzeń odsunięty od naturalnej osi pnia. Występuje także czasami wielordzeniowość - więcej niż jeden rdzeń, odsunięte w jednym pniu od siebie lecz pień posiada wspólny układ usłojeń. Rdzenie oddzielone są często zakorkiem.



Zabarwienie pochodzenia nie biologicznego.


Fałszywa twardziel
jest to nienormalna ciemna barwa drewna o różnych odcieniach i intensywności barwy. Fałszywa twardziel nie wpływa na twardość drewna. Wada ta objawia się na czole drewna okrągłego, zabarwieniem w środkowej części drewna jako różnokolorowe plamy. Występuje od barwy ciemnobrunatnej do jasnoróżowej (buk) lub szarej (grab, osika klon). W tarcicy fałszywa twardziel ujawnia się jako szare pasy na powierzchni.


Zaszarzenie
jest to powierzchniowa zmiana zabarwienia drewna. Często przyjmuje kolor od srebrzystoszarego poprzez odcień popielaty często z jedwabistym połyskiem lub mechowatością. Może pojawiać się pod wpływem długotrwałego wystawienia na czynniki atmosferyczne.


Plamistość
jest to miejscowe zabarwienie bielu powstające w drewnie drzew liściastych. Objawia się jako plamy i podłużne smugi zbliżone barwą do twardzieli (buk).


Plamy i zaciągi garbnikowe
są to czerwonobrunatne lub sino brunatne przebarwienia. Pojawiają się jako smugi podczas utleniania wyługowanych substancji garbnikowych.

Grzyby niszczące drewno

Grzyby niszczące drewno

Porażanie grzybami

Podczas ataku grzybów pierwszym widocznym objawem jest zmiana zabarwienia drewna, która nie powoduje jego rozkładu. Kolejną fazą jest intensywna zmiana barwy połączona z rozkładem tkanki drzewnej. Zakażeniu grzybem może ulec zarówno drewno w kłodzie jak i drewno pierwiastkowego przerobu. Do wad porażenia grzybami zaliczamy plamy i smugi w twardzieli, pleśń, zabarwianie bielu, zaparzenia, brunatnicę i zgniliznę.


Pleśń
pojawia się na powierzchni drewna w postaci grzybów i owocników pleśniowych.

Zabarwienie bielu jest to nienaturalne zabarwienie tkanki wskutek zaatakowania grzybem lecz nie wywołuje rozkładu.


Rozróżniamy:

1. Siniznę - szare zabarwienie o odcieniach zieleni,

2. Barwne plamy - np. pomarańczowe, żółte, różowe,

3. Jednolite - o odcieniu jaśniejszym (nie zakrywają rysunku drewna) i ciemniejszym (zakrywają rysunek drewna),

4. Powierzchniowe (do głębokości 2 mm),

5. Głębokie (ponad 2 mm głębokości).


Brunatnica
często łączy się z sinizną. Powoduje niejednolite kawowo-brunatne zabarwienie bielu. Zazwyczaj powiania się w drewnie sosny lub świerku.


Zgnilizna
zwana także murszem. Powstaje w wyniku działania grzybów trawiących tkanki drewna. Rozróżniamy etap twardy (grzyb nie rozkłada tkanek), kolejnym krokiem jest etap miękki (grzyb rozkłada tkanki drewna).


Zależnie od położenia zgnilizny rozróżniamy:

1. Zgnilizna zewnętrzna,

2. Zgnilizna wewnętrzna,

3. Zgnilizna rozproszona.


Występują różne odmiany zgnilizny miękkiej , mogą to być:

1.Korozja - powstaje w wyniku rozkładu ligniny,

2. Destrukcja - powstaje w wyniku rozkładu celulozy,

3. Korozyjno – destrukcyjna.

 

Jarosław Gerszyński

Autor: Jarosław Gerszyński

O autorze: Jarosław Gerszyński jest absolwentem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Ukończył studia na kierunku Technologia drewna. Współpracuje z firmą Made of Wood Group.

Dołącz do Jarosława Gerszyńskiego na Google+

Strona: www.zrobionezdrewna.pl