W wielu przypadkach dla mało doświadczonych stolarzy lub osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę ze stolarstwem, mnogość skrótów, oznaczeń i symboli klas lub jakości może przytłaczać. W tym artykule zostaną przedstawione najczęściej występujące surowce wykorzystywane w meblarstwie.
Na samym wstępie warto przywołać oznaczenia rodzajów drewna opisane w polskich normach. Norma dzieli drewno na iglaste, liściaste i drewno krzewów. Tą ostatnią grupę nie będziemy omawiać, gdyż wykorzystanie jej w przemyśle jest bardzo rzadkie. Poniższa tabelka przedstawia skróty opisujące poszczególne gatunki drewna.
|
Drewno iglaste |
Drewno liściaste |
||
|
Daglezja |
Dg |
Brzoza |
Brz |
|
Jodła |
Jd |
Buk |
Bk |
|
Modrzew |
Md |
Dąb |
Db |
|
Sosna |
So |
Grab |
Gb |
|
Świerk |
Św |
Jesion |
Js |
|
|
|
Klon |
Kl |
|
|
|
Lipa |
Lp |
|
|
|
Olsza |
Ol |
|
|
|
Osika |
Os |
|
|
|
Orzech |
Orz |
|
|
|
Wiąz |
Wz |
|
|
|
Wierzba |
Wb |
|
|
|
Topola |
Tp |
Kolejnym kryterium jest postać drewna. Drewno występuje w postaci okrągłej, łupanej lub rozdrobnionej. Dla przemysłu meblarskiego głównym surowcem jest drewno okrągłe. W pośredni sposób także drewno rozdrobnione, z którego produkuje się płyty wiórowe, pilśniowe i inne tworzywa drewnopochodne. W grupie drewna okrągłego występuje drewno wielkowymiarowe (dg > 14cm - bez kory), średniowymiarowe (dc < 24cm – bez kory) i małowymiarowe(dc < 5cm bez kory lub dc < 7cm w korze). Pierwsze dwie grupy to tzw. grubizna a ostatnia grupa do drobnica. Kolejnym kryterium podziałowym jest klasyfikacja długościowa. Drewno dziali się na pięć klas długości uwzględniając także średnicę.
Surowiec dzielimy na:
- Dłużyce - drewno okrągłe i średniowymiarowe o długości ponad 6,1m.
- Kłody - drewno okrągłe wielko i średniowymiarowe o długości od 2,7 do 6,0m.
- Wyrzynki - drewno wielkowymiarowe o długości od 0,5 do 2,6m.
- Wałki - drewno okrągłe średniowymiarowe o długości od 0,5 do 2,6m.
- Szczapy - drewno średniowymiarowe o długości od 0,5 do 2,6m - łupane.
Wszystkie wyżej opisane cechy uwzględniane zostają w kryterium jakościowo-wymiarowym (KJW).
Drewno wielkowymiarowe
Jest to drewno, które bardzo często wykorzystywane jest w przemyśle meblarskim. Grupa ta posiada cztery klasy jakościowe: A, B, C, D oraz trzy klasy średnicowe d1/2: 1, 2 i 3. Uszeregowane klasy jakościowe uwzględniają takie cechy drewna jak krzywizna, zgnilizna, sęki (wygląd i ilość), chodniki owadzie, pęknięcia, uszkodzenia mechaniczne, porażenie grzybami rozkładu białego, obecność ciał obcych, itd. Klasa jakości A jest najlepszą, klasa D najgorszą. W klasyfikacji poszczególne klasy opisują następujące średnice:
- Klasa 1 - średnica do 24 cm - nie występuje ona w klasie jakościowej A
- Klasa 2 - średnica od 25 do 34cm
- Klasa 3 - 35cm i więcej
Występuje także drewno przeznaczenia ogólnego i oznacza się je symbolem „0” np. WC0 - drewno wielkowymiarowe klasy jakości C ogólnego przeznaczenia. Występuje także drewno specjalnego przeznaczenia oznaczane symbolem 1 o najwyższej jakości np. WB1 - drewno łuszczarskie.
Drewno średniowymiarowe
Jest to drewno często wykorzystywane w architekturze ogrodowej i przy przetarciach na agregatach tartacznych. Występują cztery klasy jakościowe: 1, 2, 3 i 4. Tylko 2 i 3 klasa jakościowa posiada podział na klasy grubości s i b. Cała grupa surowca zawiera się od górnej średnicy 5cm i dolnej do 24cm ( klasa S4 nie posada ograniczeń średnicy dolnej). Pierwsza grupa mieści się w średnicy środkowej 9-16cm. W pierwszej klasie występuje dodatkowy podział klasowy: 0 oraz 1 np. S10- drewno kopalniakowe. Drewno tej grupy musi pozwolić na wymanipulowanie minimum 1,5m wałek o strzałce krzywizny nie większej niż 1cm na 1m . Niedopuszczalna jest obecność zgnilizny, chodników owadzich, przypaleń, obecności ciał obcych itd. Drewno kategorii S2 mierzone jest najczęściej w stosach. Jego długość musi wynosić minimum 1,3m a maksymalna średnica bez kory to 24cm. Dopuszczalne są chodniki owadzie i zgnilizna ale niedopuszczalne są zwęglenia i obecność ciał obcych. podgrupa „a” to drewno o średnicy górnej minimum 5cm a podgrupa „b” opisuje drewno o górnej średnicy ponad 7cm. Drewno klasy S3 jest tzw. Drewnem żerdziowym. Dopuszczalne są tylko zwęglenia za zgodą stron. Drewno może posiadać strzałkę krzywizny dochodząca do 10 cm na 1m. występują dwie podgrupy. Podgrupa „a” dla średnicy znamionowej od 7 do 11cm i podgrupa „b” dla średnicy znamionowej od 7 do 14cm (średnica znamionowa to średnica mierzona 1m od dolnego końca). W drewnie S4 dopuszczalne są wszystkie wady, zgnilizna nie może przekroczyć 50% powierzchni przekroju poprzecznego drewna. Minimalna średnica w cieńszym końcu to 5cm.
Drewno małowymiarowe
Jest to drewno bardzo drobne, przeznaczane na tyczki, płotki, opał, zrębkowanie i inne. Średnica dolna nie przekracza 5 cm bez kory lub 7cm w korze. Klasa M1 to drobnica tyczkowa o długości ponad 1,5m i krzywiźnie do 15cm na 1m. Niedopuszczalne są zwęglenia i zgnilizna. Klasa M2 nie ograniczona jest minimalną długością. Dopuszczalne są jakiekolwiek krzywizny oraz zwęglenia i zgnilizna.
